Er zijn verschillende stappen in bemiddeling.  Alles begint uiteraard met een afspraak met de bemiddelaar. Bemiddelen verloopt op een gestructureerde manier.

Stap 1: Het eerste gesprek

Tijdens het eerste gesprek wil de bemiddelaar weten wat er speelt. Hij luistert afwisselend naar beide partijen. Vervolgens legt hij uit wat bemiddeling precies is en wat de spelregels zijn.  Jullie krijgen een voorstel van aanpak en een raming van de kosten.  Ook geeft de bemiddelaar aan welke documenten er van jullie nodig zijn tijdens de bemiddeling.

Op het einde van de eerste stap is er een duidelijke formulering van het doel. Welk probleem wensen jullie op te lossen?  Verder is het nodig een duidelijk engagement te tonen. En expliciet aan te geven dat jullie het probleem via bemiddeling samen wensen op te lossen. Tot slot ondertekent iedereen het bemiddelingsprotocol alvorens naar de volgende stap te kunnen overgaan.

Stap 2 : Informatie uitwisselen

Vooreerst tracht de bemiddelaar te begrijpen wat van belang is voor ieder van jullie. Iedereen krijgt voldoende tijd en ruimte om zijn of haar verhaal te verwoorden. De bemiddelaar gaat na of dit goed begrepen werd door de andere.  Door het wegwerken van onduidelijkheden krijgt men reeds een scherper beeld van wat werkelijk speelt.  We scheiden de inhoud van het conflict (scheiden van de mogelijke verwarring veroorzaakt door emoties).

Vervolgens zal de bemiddelaar peilen naar de behoeften en belangen. Daarom zal hij of zij blijven doorvragen. Tot beide partijen uitdrukkelijk aangeven dat er geen andere belangen meer spelen dan diegenen die opgebracht werden.

Komt er een moment waarop een betrokkene terughoudend is om voluit te spreken in aanwezigheid van de andere? Dan kan de bemiddelaar ervoor kiezen om met elk van de partijen een afzonderlijk gesprek te hebben. Alles wat de cliënten dan zeggen, zal vertrouwelijk blijven tussen de bemiddelaar en de betreffende partij. Tenzij deze ermee instemt bepaalde elementen toch in het debat te brengen.

Aan het einde van deze fase zal de bemiddelaar de punten weergeven waarover de partijen akkoord en niet akkoord zijn. Als neutrale derde zorgt hij ervoor dat er een vertrouwensklimaat heerst zodat onderhandelingen mogelijk zijn.

Stap 3 : De mogelijke oplossingen afwegen

De bemiddelaar moedigt de partijen aan om verschillende mogelijkheden te bedenken die tot een  oplossing kunnen leiden.  Vervolgens geeft de bemiddelaar eventueel informatie over het juridische kader . Wat zegt de wet?  Hij bekijkt tot slot samen met beide partijen de voor-en nadelen van elke mogelijke oplossing.  De bemiddelaar zal niet adviseren. Wel stelt hij vragen. Hij zal aanmoedigen om elke oplossing in beschouwing te nemen. Daarnaast begeleidt de bemiddelaar de partijen bij het afwegen van de voor- en nadelen. Welke oplossing komt het best tegemoet aan hun gezamenlijke belangen?

Stap 4 : Een ontwerp van akkoord opstellen

Volgend op de eerste drie stappen in bemiddeling, begint de bemiddelaar een ontwerpakkoord uit te werken. Hij kijkt zo nodig welke de juridische, fiscale, financiële en persoonlijke gevolgen zijn van hun respectievelijke beslissingen. Daarna begint de bemiddelaar met het opstellen van een ontwerpakkoord. Waar nodig zal de bemiddelaar beroep doen op zijn netwerk om specifiek technische informatie in te winnen.

Stap 5  : Het afsluiten van een goed bemiddelingsakkoord

Wanneer de partijen met behulp van de bemiddelaar tot een gezamenlijk akkoord komen, wordt dit neergeschreven in een bemiddelingsakkoord.  Het bemiddelingsakkoord legt de verbintenissen vast die elke partij aangaat om een einde te maken aan hun geschil.  De betrokken partijen én de bemiddelaar ondertekenen dit document. Als ze het wensen, kunnen de partijen dit akkoord ook mee laten ondertekenen door hun advocaat.

Het bemiddelingsakkoord kan op verzoek van één of meerdere partijen ook gehomologeerd worden voor de rechtbank.

Wat als jullie niet tot een akkoord komen?

Ervaring uitwijst dat bemiddeling in 80% van de gevallen succesvol is. Dit geldt zowel voor conflictbemiddeling in familiale zaken, scheidingsbemiddeling, sociale kwesties en zakelijke geschillen. In sommige gevallen eindigen de gesprekken zonder akkoord of met slechts een gedeeltelijk akkoord.  Men kiest dan om eventueel verder te gaan via gerechtelijke procedure.

De stappen in bemiddeling zijn dezelfde voor een  gerechtelijke en  vrijwillige bemiddeling. In geval van een gerechtelijke bemiddeling dient de bemiddelaar de rechtbank wel te informeren over de afloop van de bemiddeling.  De partijen kunnen om een nieuwe termijn verzoeken of vragen de gerechtelijke procedure verder te zetten.